Page 14 - LabMedya - 45
P. 14

14                                                                                                                  www.labmedya.com






       HER DAIM



       GENÇ KALABİLİRSİNİZ














                                         yenileme özelliğine sahip olduğunu ortaya   Tat moleküllerini sinirler yoluyla beyne   bedenen öldükten sonra hayatta kalan
                                         koydu.                            ileten dilde bulunan 10 bin tomurcuğun   son hücrenizin ölmesi için genellikle
                                         Buna göre cilt üzerindeki hücreler iki   her birinde 50 hücre bulunuyor ve   18-24 saat gibi bir süre geçmesi gerekir.
       HÜCRELERIN                        haftada bir kendini yenileyerek her daim   bu hücreler her 10 günde bir kendini   Bu süre zarfında bedeninizde halen canlı
       SÜREKLI                           genç kalıyor.                     yeniliyor.                        hücreleriniz bulunmaktadır.
                                         Hareketlerimizi koordine eden beyincik
       YENILENMESINE                     ise gerçek yaşımızdan üç yaş daha genç   Yağ protein şeker ve kan yapımı için
       RAĞMEN YINE DE                    oluyor.                           gerekli maddeleri depolayan karaciğer   Bilgi-2: Her bir hücrenin ömrü birbirinden
                                                                                                             farklıdır. Örneğin, kırmızı kan hücreleri 4
       YAŞLANIYORUZ.                     Kirpikler ve kaşlar da her iki ayda bir   vücudun en güçlü organlarından biri.   ay kadar yaşarken, beyaz kan hücreleri
       ÖRNEĞIN                           kendini düzenli biçimde yeniliyor.  İngiltere Karaciğer Vakfı tarafından yapılan   1 seneden uzun bile yaşayabilirler. Buna
                                                                           açıklamaya göre karaciğerin kendini
                                         Vücutta sürekli kendini yenileyen hücreler
       CILDIMIZ BIZDEN                   sayesinde birçok organın gerçek yaşı   yenileme süresi altı ay.     karşılık deri hücrelerimiz sadece 2-3
       DAHA GENÇ ISE                     aslında nüfus kağıdınızda yazılı yaşınızdan   Akciğerde hücreler farklı periyotlarda   hafta ömre sahiptir. Bağırsak hücreleriniz
       YAŞLANDIĞIMIZDA                   çok daha genç.                    yenileniyor. Bu da havanın temizliğine   her 4 günde bir ölürken, spermler sadece
       NIÇIN DAHA DIRI VE                                                  sigara içilip içilmemesine göre değişiyor.   3 gün kadar yaşayabilir. Bunlara karşılık
       DÜZGÜN BIR CILDE                  Örneğin 38 yaşındaysanız kaslarınız ve   Yenilenme süresi ise altı ayla bir yıl   sinir hücreleriniz ömrünüz boyunca
                                         bağırsaklarınız 15 yaşında.
                                                                           arasında.
                                                                                                             hayatta kalır. Hücrelerinizin hemen
       SAHIP OLMUYORUZ?                  Bilim dünyasında yaygın görüşe göre                                 hepsi öldüğünde yerlerine yenileri gelir;
       BUNUN YANITI                      insan vücudu her 7 yılda bir kendini   Gözler kornea tabakası haricinde kendini   ancak beyninizin serebral korteksindeki
       MITOKONDRIYAL                     yeniliyor.                        yenileme özelliğine sahip değil. Zaman   hücreler ölecek olursa, yerlerine yenileri
       DNA'DA YATIYOR.                   Bağırsaklar kendilerini 16 yılda tamamen   geçip yaş ilerledikçe gözler de sizinle   gelmeyecektir.
                                         yeniliyor.                        birlikte yaşlanıyor. Aynı şekilde beyin
                                         Vücutta kendini yenilemeyen dokular da   hücreleri de kendini yenileyemiyor ve
       Mitokondriyal DNA mutasyonları    var.                              yaşlanıyor.                       Bilgi-3: 7 yıl (ya da hikayenin bazı
                                                                                                             versiyonlarına göre 10 yıl) süresinin hiçbir
       çekirdekteki DNA'dan daha hızlı
       biriktiriyor. Doğar doğmaz mitokondriya   Beyin, gözler ve sinir sistemi kendini   Hücrelerin yenilenmesiyle yedi yıl   özel anlamı bulunmamaktadır. Teknik
       etkilenmeye başlıyor ve bu konuda da   yenileyemiyor.               sonunda gençlik mümkün mü?        olarak vücudunuzdaki hücreler her an
       yapacak fazla bir şey yok.                                          Live Science’de yayımlanan araştırma   yenilenmektedir; çünkü aynı tip hücrelerin
       Hücreleriniz yaşınızın üçte biri bile   Beyinde; koku alma ve öğrenme   mitlerle gerçekleri ortaya çıkardı. Özellikle   bile her biri aynı anda ölüp, aynı anda
       olsa mitokondriyanız sizinle aynı yaşta.   merkezleri haricindeki diğer hücreler tıpkı   hücrelerin yenilenmesiyle “yedi yıl   bölünerek çoğalmamaktadır. Şu anda
       Örneğin deride mutasyonlar olduğu   tam anlamıyla oluşumunu tamamladıktan   sonunda daha genç olunacağı” üzerine   derinizin bazı kısımlarında yenilenme
       zaman cilt diriliğini koruyamıyor ve   sonra yenilenemeyen sinir sistemi ve   yayımlanan makalede sorular cevaplarını   sürerken, bazı diğerleri ömürlerini halen
       kırışıklıklar başlıyor.           kornea haricinde yenilenemeyen gözler   buluyor.                    sürdürmekte olan hücrelere sahiptir. 7 yıl
       Yine iyi haberler de var.         gibi yaşlanmaya karşı direnemiyor.                                  gibi bir süre vermek için,vücudumuzdaki
       Bilim dünyasında mitokondriyal DNA'yı   Yıllarca kalp hücrelerinin doğduktan   İşte o mitler ve gerçekler:  en uzun ömürlü hücrelerin 7 yıl yaşaması
       koruma ve onarmaya yönelik çalışmalar   sonra değişmediği sanıldı. Ancak New   Mit: "Her 7 yılda bir yepyeni bir kişiye   gerekirdi - ki bu hatalıdır, beyin
       var. Belki de kısa bir süre sonra insanlar   York Üniversitesi'nden Dr. Piero Anversa   dönüşürsünüz; çünkü 7 yılda bir (veya   hücrelerimiz ömrümüz boyunca yaşarlar.
       "Kaç yaşındasınız?" sorusuna cevap   tersini ispatladı. Kalp bile 20 yılda bir   10 yılda bir) vücudumuzdaki her bir   Bu bakımdan, 7-10 yıl gibi "toptan
       vermekte gerçekten zorlanacak.    yenileniyormuş.                   hücre kendisinin yeni bir versiyonuyla   yenilenme süresi" iddiası tamamen
       Evrenin ve insanoğlunu yaratan onu                                  değiştirilmiş olur. Şimdi siz de kendinizi
       sürekli yenilenebilir biçimde yaratmış.   Yaklaşık 100 bin adet seç telinin her biri   7 sene önce olduğunuzdan daha genç   hatalıdır.
       Yani değişim ve yenilenme yaratılış   ayda 1.25 santimetre uzuyor. Dolayısıyla   hissetmiyor musunuz?"
       gerçeğine uygun.                  saçların kaç yaşında olduğu da saçın                                Mitin Kaynağı: Bu mitin nereden
       Evrende uygun olmayan tek şey     uzunluğuna göre değişiyor.        Gerçek: Vücut hücrelerimizin durmaksızın   kaynaklandığı tam olarak
       değişmemek, değişime direnmektir.  Midedeki hücrelerin asite dirençli   yenilendiği doğrudur; ancak bu bölünme   bilinmemektedir; ancak "kişisel gelişim
       Değişimin önündeki en büyük engel de   olmadığını belirten İsveç-Karolinska   sürdükçe sizin "yeni biri" olduğunuz   hikayeleri"nden kaynaklanıyor olması
       önyargılar.                       Enstitüsü'nden Jonas Frisen hücrelerin   iddiası doğru değildir. Zira mitozla   çok muhtemeldir. Bu hikayelerde
       Bilim dünyasına bakın ne demek    üç ila beş günde yenilendiğini vurguluyor.   bölünme sırasında (rastgele mutasyonlar   "yenilenme" ve "yeniden doğma" gibi
       istediğim anlaşılacaktır;         Ancak nikotin hücrelerin yenilenmesini   gibi mekanizmaların etkisi haricinde)   kavramların çok önemli ve merkezi bir
       Fareler üzerindeki araştırmalar bazı   ağırlaştırıyormuş.           birebir aynı hücreler yeniden yaratılmış   rolü olduğu için, bu tip safsataları da
       hücrelerin diğerlerinden daha sık   Bu da sigara tiryakilerini direk ilgilendiren   olur. Bu da, bireyin fiziksel olarak aynı   yaymak konusunda harika birer araçtırlar.
       yenilendiğini gösteriyordu. Ancak bu   ve düşündürmesi gereken bir bilgi!  yapıda kalmasına neden olur.  Kaynak her ne olursa olsun, bir bireyin
       bulguların insan üzerinde geçerli olup   Midedeki gibi bağırsaklarda da hücrelerin                    belli bir andaki "vücudunun" her an,
       olmadığı bilinmiyordu.            zor şartlar altında olduğunu söyleyen Dr.   Bilgi-1: Vücudumuzdaki 50-75 trilyon
                                         Frisen bu hücrelerin hızla yenilendiklerini   civarındaki her bir hücrenin sınırlı   her saniye yenilenmekte, ölmekte ve
       Ta ki İsveç'in başkenti Stokholm'deki   ve bu sürenin iki ila beş günde değiştiğini   miktarda ömrü bulunmaktadır. Bu   hayatını yaşamakta olan hücrelerin
       Karolinska Enstitüsü'nden nörolog Jonas   söylüyor.                 sürenin sonunda öldüklerinde, yerlerine   bir karışımından oluştuğu gerçeği asla
       Frisen ve ekibi farklı bir yol bulana kadar.  İskelet de vücudun sürekli kendini   yenileri gelir. Bu hücreler bir bütün   unutulmamalıdır.
       Ekibin radyoaktif karbon tarihleme tekniği   yenileyen bölümlerinden biri. Kemiklerin   olarak, harmoni içerisinde çalışsa da,
       kullanılarak gerçekleştirdiği araştırma   10 yılda bir tam anlamıyla kendini   teknik olarak kendi başlarına da bir   Kaynak: LiveScience
       vücuttaki pek çok organın kendini   yenilediği tahmin ediliyor.     miktar yaşayabilmektedirler. Bu sebeple,
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19