Page 3 - LabMedya - 27

YORUM

SAYI 27 3

BAĞIMLI

SUÇLU MU, Prof. Dr.

Sevil ATASOY
?

HASTA MI?
hasta Mı

2009 yılında Birleşmiş Milletler Genel Ayrıca taraflar, mümkün olduğunca, hizmeti verenlerin önüne yasal engeller elbette bir tercihtir. Bunun çok sayıda
Kurulu'nda kabul edilen deklarasyonun uyuşturucu madde kullanıcılarının koymak, uyuşturucu madde bağlantılı kişisel ve çevresel nedeni bulunur.
ve buna bağlı olarak geliştirilen eylem tedavisi, tedavi sonrası bakımı, olsun ya da olmasın bağımlı mahkumları Ancak madde kullanan, tıbben bağımlı
planının çizdiği yol haritasına dayanarak, rehabilitasyonu ve topluma yeniden tedavi etmemek, insan ve hasta haklarına tanısı aldığında, artık kontrol edilemeyen
üye ülkelerin ve ülkemizin siyasetçileri kazandırılmasında görev alan personelin karşı olan uygulamalardır. dürtüsel bir davranışın içindedir. Daha
uyuşturucu sorunu ile başa çıkmak üzere eğitimini teşvik edecektir. Ayrıca taraflar Öte yandan bağımlılık, kalp hastalığı ya önce de belirttiğim gibi, genler üzerinde
şimdilerde talep azaltmaya özellikle işleri icabı uyuşturucu maddelerin kötüye da kanser gibi bulaşıcı olmayan başka dahi değişikliklere yol açan, tedavisi
odaklanmış durumdalar. Talep azaltma, kullanımıyla ilgili sorunlar ve bunların hastalıklardan farklıdır, çünkü bağımlılığın mümkün, çok faktörlü, karmaşık bir beyin
madde kullanımı ve bağımlılığın önüne önlenmesi konularında tam bir bilgi sahibi önlenmesi mümkündür. Bu nedenle hastalığına tutulmuştur. Modern toplumlar
geçmek üzere gerçekleştirilen her olması gereken kişilere yardımcı olmak ülkeler öncelikle madde bağımlılığını tıpkı madde kullanımı ve bağımlılığı yasal ya
türlü etkinliği, uyuşturucu kavramı da, için gerekli tüm önlemleri alacaktır. tedavi uygulamalarındaki gibi, çağdaş, da ahlaki çerçeveden çıkartıp, ait olduğu
uluslararası sözleşmelerle kontrol altına Bağımlılık sendromu, Dünya Sağlık başarılı olduğu kanıtlanmış, bilime dayalı bilim ve tıbbın alanına yerleştirdiğinde,
alınan narkotik maddeler ile psikotropları Örgütü'nce yayınlanan ve ülkemiz dahil birinci basamak yöntemlerle önlemeye bilimsel kanıtlara dayalı önleme, erken
kapsar. dünya çapında ortak kullanımdaki hastalık çalışmalıdır. Madde bağımlılığı ile araya girme, tedavi, bakım, iyileştirme
kodlama sistemi, ICD-10’da Psikoaktif mücadele, ister birincil önleme, isterse ve sosyal reentegrasyon yöntemlerini
Esasen, uyuşturucu ile mücadele madde kullanımına bağlı zihin ve davranış erken araya girme, tedavi, bakım, desteklediklerinde, uyuşturucuyla
politikalarının temel dayanağını Birleşmiş bozukluklarının arasında yer alır. Bağımlı iyileşme ya da sosyal reentegrasyon mücadelede nihayet hayati bir adım
Milletler’in üç sözleşmesi oluşturur. tanısının nasıl konacağı da bellidir. basamaklarında gerçekleştirilsin, hassas atılacaktır.
Bunlar, 1961 tarihli Uyuşturucu Maddeler Karakteristik özelliği, kontrol edilemeyen grupların özel ihtiyaçları gözetilmediği
Tek Sözleşmesi, 1971 tarihli Psikotrop dürtüsel bir davranış olan bağımlılığın takdirde başarılı olamadıkları
Maddeler Sözleşmesi ve 1988 tarihli nörobiyolojik ve davranışsal temellerine görülmektedir. Bunlar çocuklar, ergenler,
uyuşturucu ve psikotrop maddelerin ilişkin bilimsel kanıtlara her gün bir yenisi risk altındaki gençler, hamile olanlar dahil
kaçakçılığına karşı BM sözleşmesidir. Bu eklenmektedir. Ayrıca bağımlılarda, olmak üzere kadınlar, tıbbi ve psikiyatrik
belgelere uymayı taahhüt eden, aralarında nöronal gen transkripsiyonunun, sorunları olan kişiler, azınlıklar ve sosyal
Türkiye’nin de bulunduğu 190’a yakın bir başka deyişle genetik bilginin açıdan marjinalize edilmiş gruplardır.
ülkenin arz ve taleple mücadelesinin okunmasının etkilendiği de bilinmektedir. Bu grupların hiç bir ayırımcılığa tabi
sözleşmelere uygunluğunu, BM’nin 13 Beyni etkileyen ciddi, kronik, çok tutulmadan verilen her türlü hizmetten eşit
üyeli kısaca INCB olarak bilinen, ambargo faktörlü bir hastalık olan bağımlılık, gerek oranda yararlanması gerekir.
yetkisine sahip Uluslararası Uyuşturucu farmakolojik ve gerekse psikososyal
Kontrol Kurulu denetler. Bugünkü girişimlerle tedavi edilebilir. Bu nedenle Yüzyılı aşan uğraşlara rağmen,
“Bağımlı suçlu mu, hasta mı?” başlıklı ülkeler, bağımlılığı bir suç değil, sağlık uyuşturucu maddelerin yasadışı SUÇLU MU
konuşmam 2010 yılında başkanlığını da sorunu olarak kabul etmeli, bağımlıların imali, kaçakçılığı ve kullanımı dünya
üstlenmiş olduğum INCB’nin görüşlerini cezaevleri dahil, bulundukları her ortamda toplumlarının sağlığını tehdit etmeye
yansıtacaktır. tedavi, bakım ve sosyal entegrasyonuna devam ediyor. Ülkelerin sürdürülebilir
önem vermelidir. gelişmesini, toplumların barış, huzur
Anılan sözleşmeler, uyuşturucunun arzı ve refahını engelliyor, fakirliğe, fuhuşa,
ve talebi ile mücadelenin entegre, çok Bildiğiniz gibi kalp hastalığı ve kanser, istismara, eğitimsizliğe, ekonomik
disiplinli, bütüncül ve dengeli olmasını yaşamı boyunca hiç sigara içmemiş ya ve ahlaki çöküşe sürüklüyor. Bu
şart koşar. Toplum sağlığı ve güvenliğine da her zaman sağlıklı beslenen kişilerde başarısızlığın nedeni, her ne kadar
ilişkin girişimlerin birbirini tamamlaması de görülebilir. Hiç kimse, kalp hastası uluslararası sözleşmeler uyuşturucu
ve madde bağımlılığının ve buna bağlı ya da kanser olan bir kişinin tedavisi, arz ve talebiyle mücadeleye eşit
sorunların önlenmesine, arz ile mücadele bu hastalıklara yol açan ve kontrolü önem verilmesi gerektiğini belirtse
kadar önem verilmesini talep eder. elinde olmayan nedenlerin ortadan de, uyuşturucu arzı ile mücadeleye
Örneğin 1961 TEK sözleşmesinin 1972 kaldırılması ya da başkalarına kalp daha fazla kaynak ayrılması ve
protokolü ile değişiklik yapılan 38. hastalığı ve kanser bulaştırmaması için bağımlılar cezalandırıldığı takdirde
Maddesi’ne göre taraflar, uyuşturucu başvurulacak yöntemler arasında hastaya kullanımın caydırılabileceğinin
maddelerin kötüye kullanımını önleyecek ceza vermeyi, onu hapsetmeyi hayal sanılması olmuştur. Talebin olmadığı
ve kullanıcıların erken teşhisi, tedavisi, bile edemez. Benzer şekilde madde yerde, gelir elde edilemeyeceği için
eğitimi, tedavi sonrası bakımı, bağımlılığı ve bunun yol açtığı sağlık arzın da anlamsızlaşacağı açıktır. Bu
rehabilitasyonu ve topluma yeniden sorunlarının tedavisinde ceza adalet yüzden taleple mücadele büyük önem
kazandırılması için gerekli tüm önlemleri sisteminin devreye sokulamayacağı taşımaktadır. Zorla ya da farkında
almaya özen gösterecek ve bu amaçlara açıktır. Bağımlıları hapsetmek, bağımlılık olunmadan madde kullanımlarını bir
yönelik çabalarını koordine edecektir. tedavisi talep edenlerin ya da tedavi yana bırakacak olursak, ilk kullanım