Page 10 - LabMedya - 53

10 BOTANİK www .labmedy a.c om

CEVİZ YA DA BİTLİS

Muhyettin ŞENTÜRK / Biyolog

Bazı bitkiler isimlerini yöreden alırken bazı Bu topraklarda ceviz, lezzeti ve şifalı İl/İlçe Adı Bitki Adı
bitkiler de ismini yöreye vermiştir. İsimlerini yönü (hafızayı güçlendirici, unutkanlığı
yöreden alanlar, keşfedildiği yöreye/bölgeye ve uyku rahatsızlıklarını önleyici etkileri) Adana, Sarıçam Sarıçam ağacı
atfedilerek isim almıştır. Giresun civarında sebepleriyle dünya ceviz üretimi Afyonkarahisar Afyon (haşhaş)
keşfedilen kiraz bitkisine (Cerasus), sıralamasında dördüncü olacak kadar
Giresun’un eski adı olan Cerasus isminin fazlaca yetiştirilmektedir. Ülkemizin çeşitli Aydın, İncirliova İncir ağacı
verilmesi ve ayvanın (Cydonia) bilimsel yörelerinde ‘koz’ olarak da adlandırılan Balıkesir, Ayvalık Ayva ağacı
isminin de Balıkesir’in ilçesi Ayvalık’ın eski ve hemen her bölgesinde doğal olarak da
adı olan Kydonia’ya atıf edilerek verilmesi yetişebilen ceviz bu sebeple birçok yöreye Batman, Kozluk Ceviz (Koz) ağacı
buna örnektir. adını vermiştir. Bu yerlerden biri Bitlis’in
Adilcevaz ilçesidir. Bilecik, Söğüt Söğüt ağacı
Günümüzde de bilim dünyasına ilk kez Bitlis, Adilcevaz Ceviz ağacı
tanıtılan bazı bitkiler bilim insanlarınca Bitlis, Türkiye’de ceviz üretimi açısından
isimlendirilirken, bitkiye keşfedildiği önemli illerden biridir. Bitlis’in ceviz Çanakkale, Ayvacık Ayva ağacı
bölgenin/yörenin adını vermektedirler. bakımından en zengin bölgesi olan Denizli, Çameli Çam ağacı
Örneğin; Crocus olivieri subsp. Adilcevaz, ismini ilçeye özgü yetiştirilen
istanbulensis (İstanbul çiğdemi). ceviz çeşidi sayesinde almıştır. Bu durum Erzincan, Üzümlü Üzüm ağacı
bölgede yetişen ve yetiştirilen bu çeşit Hatay, Defne Defne ağacı
ANADOLU, İsimlerini yöreye veren bitkiler de, söz üzerine bilimsel çalışmalar yapılmasına
konusu yörede/bölgede bu bitkilerin fazlaca
sebep olmuştur. Yapılan bilimsel
TARİH BOYUNCA yetişmesinden ve/veya yetiştirilmesinden araştırmalar; Adilcevaz cevizinin besin İstanbul, Zeytinburnu Zeytin ağacı
BİTKİLERLE İÇ İÇE sebeple ‘bitkisel isimlendirme’ler değeri bakımından nispeten yüksek, İzmir, Narlıdere Nar ağacı
meyve ve iç ağırlığı bakımından da diğer
alırlar. Öyle ki; illere (Afyon bitkisi ve
VAR OLAN KADİM Afyonkarahisar ili örneğinde olduğu gibi), çeşitlere göre daha yüksek olduğunu Karabük, Safranbolu Safran
MEDENİYETLERİ ilçelere (Sarıçam ağacı ve Adana’nın fakat protein bakımından düşük olduğunu Mardin, Mazıdağı Mazı ağacı
YAŞATMIŞ VE Sarıçam ilçesi), özellikle de belde, köy ve göstermektedir. Bitki (ceviz) ilçenin ismine Muğla, Kavaklıdere Kavak (Çınar) ağacı
mahallelere birçok bitkinin ismi verilmiştir.
kodlanmakla yetinmemiş, yöre insanının
ANADOLU İNSANI Hatta bazı bitkiler aynı anda birçok yöreye bu bitkiye bağlı ürün çeşitliliğinin (ceviz Niğde, Çamardı Çam ağacı
BU COĞRAFYAYI isim olmuştur; ceviz (Juglans regia L.) ezmesi, ceviz reçeli gibi) arttırmasına da Sakarya, Pamukova Pamuk
sebep olmuştur.
bitkisi buna örnektir.
HER YÖNÜ İLE Görüldüğü üzere bitkiler ülkemiz insanının Sakarya, Söğütlü Söğüt ağacı
BENİMSEMİŞ. Anadolu insanının tarih boyunca cevizin yaşamını tarih boyunca yönlendirdiği
HATTA YERLERİN, tarımını yaptığı bilinmektedir. Öyle ki; gibi hâlen de yönlendirmektedir. Günlük Samsun, Alaçam Çam ağacı
cevizin gen kaynaklarından birinin
yaşantısında etkili olan en önemli bitkileri
BÖLGELERİN ADINI Anadolu olduğu bildirilmiştir (Bununla baş tacı etmiş olan Anadolu insanı sadece Samsun, Kavak Kavak ağacı
DAHİ BİTKİLERE GÖRE birlikte bazı kaynaklar sert kabuklu meyve cevizi değil daha nice bitkiyi yerinin, Yalova, Armutlu Armut ağacı
yurdunun adı olarak bellemiştir.
bitkilerinin önemli gen kaynaklarından
ŞEKİLLENDİRMİŞTİR. biri olarak bu toprakları göstermektedir). Kaynak: Bilimoloji Yalova, Çınarcık Çınar ağacı

BMS Kimya
güvencesi ile
artık
ARCTIKO DİK / YATAY TİP
-90 İNTEGRA DİK TİP SOĞUTUCU Paslanmaz çelik kolay temizlenebilir iç yapı -86 İNTEGRA YATAY TİP SOĞUTUCU Standart RS-232, RS485, USB veri çıkış sistemleri
Türkiye’de...
ULTRA DERİN DONDURUCULAR &
BUZDOLAPLARI
Çok bölmeli iç kapı sayesinde sıcaklık
değişimi minimuma indirilmiştir
Alarm sistemleri (yüksek/düşük sıcaklık, kapı
Cihaz ayarlarını korunması için digital güvenlik şifresi
-86 İNTEGRA DİK TİP SOĞUTUCU Digital kontrol paneli, ana ekran üzerinden;
açık, prob hata)
0,1°C gösterge hassasiyeti
USB çıkış portundan cihaz verilerini
bilgisayara kaydetme özelliği;
Cihaz içi sıcaklık,
Ortam sıcaklığı,
Güncel tarih ve saat,
Kompresör çalışma durumu,
Batarya durumu
Kullanıcı şifreleme modülü
Küçükbakkalköy Mh. Dudullu Cd. www.bmskimya.com Alarm durumları izlenebilmektedir.
GSM modülü
Brandium Residence NO:23/25 info@bmskimya.com
R1 Blok D:4 Ataşehir/İSTANBUL +90 216 504 80 56