Page 10 - LabMedya - 58

10 BİYOLOJİ www .labmedy a.c om

İLK KEZ YAPAY

GENOM GELİŞTİRİLDİ

Sentetik biyoloji; sadece yaşamsal süreçleri araştırıyorlar. Yani yaşamsal süreçleri
incelemek ve araştırmakla kalmaz, sağlayan moleküllerin üretiminden
aynı zamanda bu süreçlerin taklitlerini (ilk evreler), bu süreçlerin sonlandığı
üretebilir. Bu anlamda yaşamın en önemli evreye kadar her basamak ayrı ayrı
süreçlerinden biri bir biyokimyasal ve sırayla değerlendiriliyor. Cansız
sistemin yenilenmesi anlamına da gelen yapıtaşlarından yaşamsal sistemlerin
çoğalma sürecidir. Max Planck Biyokimya üretildiği evreye kadar değerlendirme
Enstitüsü’nden bilim insanları, kendi sürüyor. Kendini kopyalayabilen, yeniden
DNA ve protein yapıtaşlarını yeniden üretebilen sistemler için “aşağıdan
oluşturabilecekleri bir sistem üretti. yukarıya” yaklaşımı temel ve deneysel
Sentetik biyoloji alanında çalışma yürüten bir zorunluluktur. Bilim insanları yeni
araştırmacılar, yaşamsal süreçleri çalışmalarında bu deneysel zorunluluktan
“aşağıdan yukarı” gelişecek şekilde doğan engelleri aşarak yapay bir yaşamsal
sistem sentezledi.

Max Planck Biyokimya Enstitüsü’nden
Hannes Mutschler ve ekibi, genomun
ve protein sentez mekanizmasının
taklit edildiği yapay bir sistem tasarladı.
Araştırmacılar laboratuvar koşullarında bu
iki süreci de aynı anda gerçekleştiren bir
sistem oluşturdular. Mutschler, “Sistemimiz,
moleküler bileşenlerin önemli bir bölümünü
yeniden üretebiliyor” açıklamalarında
bulundu. Bu tasarım sürecinin başlaması
için çeşitli moleküler mekanizmalara
ve besin maddelerine ihtiyaç vardır. Bu
yapının inşa edilmesi için bir kılavuza da
ihtiyaç vardır, yapının tasarlanmasına DNA
molekülü kılavuzluk eder.

Çalışmanın yürütücülerinden Kai Libicher;
“Daha önceki çalışmaların aksine,
sistemimiz görece uzun DNA genomlarını
okuyabilir ve onları kopyalayabilir”
açıklamalarında bulundu. Buna göre
sentezlenen genom dışarıdan müdahale
olmadan kendini kopyalayabiliyor.
Proteinlerin üretimi için çeviri faktörleri
olarak bilinen moleküllerin yapı içinde
bulunması gerekir. Bu faktörler DNA’dan
alınan bilginin protein sentezine
aktarılmasını sağlarlar. Dolayısıyla çeviri
faktörleri kendinin bir kopyasını üretebilen
sistemler için oldukça önemlidir.

Bilim insanları, tasarlanan yapay sistemin
protein üretebildiğini göstermek için kütle
spektrometrisini kullandılar. Böylelikle
üretilen protein miktarını belirleyebildiler.
Bilim insanları ürettikleri yapay genomu
genişletmeyi hedefliyorlar. Ardından
bu genomu kullanarak zarflı bir sistem
üretmek, sonrasında minimal bir sentetik
hücre geliştirmek istiyorlar. Araştırmacılar,
çalışmalarını karmaşık yapay sistemlerin
üretilmesine kadar genişletmeyi planlıyor.
İlerleyen süreçte sentetik ve karmaşık
yaşam sistemlerinin oluşumu bizi bekliyor
gibi görünmekte.

Kaynaklar:
• https://www.sciencedaily.com/
releases/2020/02/200218130501.htm
• https://bilimvegelecek.com.tr/index.
php/2020/02/19/ilk-kez-yapay-genom-gelistirild
i/?fbclid=IwAR2kE9PMuJvvl2g9mZlL3bSzeyMBh
FvMb_jy-cSAYBD1A1nzbLQZxVMrtV0