Page 11 - LabMedya - 58
P. 11

www .labmedy a.c om                                                                                  SAĞLIK              11




       HAMBURGER


       YERSEK Mİ ÖLÜRÜZ


       YEMEZSEK Mİ?



       Biyolog Muhyettin ŞENTÜRK



       Tüketim alışkanlıklarımızın sağlığımıza olan   yok eder. Burada, doğa tahribatı   Otlak alanları açmak için ormanları ve diğer   İçinde yaşadığımız ve bir parçası
       olumsuz etkileri bilinen acı gerçeklerden   etkenlerinden biri ortaya çıkar; ‘yoğun’   doğal alanları yok etmek küresel ısınmayı   olduğumuz doğanın kaybını göz göre göre
       biridir. Fakat tüketimimiz yalnız bize,   otlatma. Ekolojik olarak bakıldığında yoğun   hızlandırır. ‘Yoğun’ tüketim talebine karşı   izlemememiz gerekmektedir. Bireysel ve
       insan sağlığına değil; hayvan, bitki,   otlatma, otlatma yapılan yerdeki mevcut   olarak da ‘yoğun’ üretim arzı meydana gelir.   toplumsal anlamda elimizden gelen her
       mikroorganizma, mantar velhasıl tüm   bitkilere doğrudan olumsuz tesir ederken,   Yoğun üretim de doğanın yaralanmasına ve   düzenleme (örneğin yeme alışkanlıklarımız)
       canlıların yani, doğanın sağlığına da   bölgedeki hayvan ve diğer canlılara da   nihayetinde ‘ölmesine’* sebebiyet verir.   ve düzeltmeyi (koruma çalışmaları vs.)
       olumsuz yönde tesir etmektedir.  dolaylı olarak olumsuz tesir etmektedir.                      yangına su taşıyan karınca düsturu ile de
                                                                      (*)Aslında doğanın gerçek anlamda   olsa yapmaktan erinmediğimiz takdirde
       Burada ele almak istediğimiz husus da   Hamburger yemenin ekolojik sonuçlarını   ölmeyeceği de bilimseldir. Ölüm insanın (ve   doğadan olumlu geri dönütler er ya da geç
       tam olarak budur. Biz insanlar hamburgeri   ele alacak olursak, sadece canlılara   diğer türlerin) bireysel olarak bu dünyadaki   alınacaktır.
       yemezsek biyolojik olarak herhangi bir   olan etkisini değil, canlıların içinde   biyolojik sonudur. Doğa ise bir bütün olarak
       aksaklık yaşamayız. Ama yersek, -diğer                         yine eski haline dönecek, fakat eksikleri   Kaynaklar:
       tüm hazır yiyecekler gibi hamburgerin   yaşadığı cansız ortama olan etkisinden   olacaktır; insanoğlu gibi... 65 milyon   • Callenbach, E. 2008. Ecology-A Pocket Guide
       de- hem bize hem de doğaya zarar verdiği   de bahsetmek gerekmektedir. Büyükbaş   yıl önce dinozorların başına gelen son,   (Ekoloji-Cep Rehberi). Sinek Sekiz Yayınları-
       artık bilimsel bir gerçek haline gelmiştir.   hayvanları beslemede kullanılan samanı   insan türünün de başına gelebilir. Yerküre,   Sürdürülebilir Yaşam Kitapları. 2. Basım,
       Hamburger (ve onun gibilerini) yemeyi   veya tahılları üretmek için sulama yapmak   geçmiş tüm zamanlar içerisinde toplamda   Kaliforniya. (Çeviri: Egemen Özkan, Basım Yeri:
       ‘alışkanlık’ edinmek sadece bizi değil,   ve akarsuları yönlendirmek gerektiğinden;   beş kitlesel yok oluş yaşamıştır. Nitekim   İstanbul, 2011).
       doğayı da ‘öldürmektedir’*.    bu yönlendirme akarsuyun doğasına ilk   dinozorların yok olmasına sebep olan son   • Şentürk, M. 2018, Şubat. Tükeniyoruz. Bilimoloji
                                      etapta zarar verir. Besi yapılan hayvanı   kitlesel yok oluş beşincisi idi. Hali hazırda   (http://bilimoloji.com/tukenecegiz/).
       Hamburgerin eti için yetiştirilen büyükbaş   şişmanlatmak için oluşturulan besi   ‘insan’ türü yüzünden altıncı kitlesel yok   • http://bilimya.com/hamburger-yersek-mi-oluruz-
       hayvanlar, akarsu kenarlarındaki bitkileri   alanlarındaki çok miktarda gübre ise bu   oluş içinde olduğumuz gerçeği ile karşı   yemezsek-mi.html
       çiğner ve çayırlarda otlanarak yeşillikleri   akarsulara karışır.   karşıyayız.
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16