Page 4 - LabMedya - 42
P. 4

4                                                                                                                 www.labmedya.com














                                         GIDA KAYNAKLI
             Prof. Dr. Kadir HALKMAN
             Ankara Üniversitesi
                                         MIKROBIK HASTALIKLAR,
             Gıda Müh. Böl.


                                         ZEHIRLENMELER



       Merhaba,                          ekoloji değişir. Sonuçta, yeryüzünde sınırlı   Gelelim, [Gıda kaynaklı mikrobik   açıktır. Basitçe, çoğalmaları için
       Soluduğumuz havada, otobüsün      sayıda bitki ve hayvan kalır. Hayvanlar   hastalıklar, zehirlenmeler] konusuna.   gereken süre dakikalar ile ifade
       tutamacında, evimizin kapı kolunda,   âlemi içinde en güçsüz olan insan   Dünyanın her yerinde, çok muhtemelen,   edilirken, bu süre bitkiler ve hayvanlar
       kullandığımız parada vb. her yerde   türü, zaten işin başında yok olur, geriye   insanlık tarihi kadar eski olmak üzere,   için en kısa olarak ay ile ifade
       mikroorganizmalar var. Bunlar, olmazsa   muhtemelen sadece bazı balıklar, böcekler  gıda kaynaklı mikrobik hastalıklar,   edilmektedir.
       olmazlarımızdır. Yeryüzündeki bütün   vb. canlılar kalır.          zehirlenmeler ve ölümler olmuştur ve çok
       mikroorganizmaları, sihirli bir değnek                             muhtemelen, ileride de olacaktır. Çünkü:  Dünya ve ülkemiz için karamsar bir
       ile bir anda yok etsek, tüm ekolojik   Sonuçta, yaşadığımız bu dünyada, bir                           tablo çizmeye çalışmıyorum. Tersine,
       denge aynı anda bozulmaya başlar.   şekilde, bütün kaplanları yok edersek,   • Özellikle gelişmemiş ve gelişmekte   kişisel olarak, basit ama temel hijyen
       Mikroorganizmaların, yaşadığımız   her koşulda ekolojik dengede bozulma   olan ülkelerde hijyen bilgisi ve hijyenik   kurallarına uymanın yeterli olacağını
       dünyada katkıları küçümsenemez.   olacaktır ancak, bu bozulma, insan türü   kurallara uyum yetersizdir, temiz su   söylüyorum.
                                         için fark edilebilir bir boyutta olmayacaktır.   kaynakları kısıtlıdır.
       Başta yoğurt olmak üzere, tüm fermente   Önceden, dinozorlar ve mamutlar da yok                       Bir de felsefe konusu var. Felsefe, en
       gıdalar mikroorganizmalarla üretilir.   olmuştu.                   • Gelişmiş ülkelerde hijyen bilgisi ve   basit tarifiyle sorgulama demektir.
       Biyolojik atık su arıtımı, biyogaz                                   hijyen kurallarına uyum yeterlidir,   İnsanlar, yeryüzünün her köşesinde,
       üretimi, enzimlerin elde edilmesi gibi   Mikroorganizmaların, yaşadığımız   temiz su kaynakları kısıtlı değildir.   gıda ve beslenme konusunda sağda
       sayılamayacak kadar çok işlemde   dünyada yararlarını saymaya gerek yok,   Buna rağmen, 2011 yılında Almanya   solda demeç veren, kendini ve
       mikroorganizmalardan yararlanılır. Ancak   tam olarak, bütün bitkiler ve hayvanlar   kaynaklı E. coli O1O4:H4 salgınında   haddini bilmezlerin söylevlerini, azıcık
       mikroorganizmaların asıl yararı, doğada,   âlemi, onlara muhtaç durumdadır.   toplam 50 kişi ölmüş, 900 kadar   sorgulasalar ve [Acaba, bu demeç doğru
       başta karbon döngüsü olmak üzere                                     HUS vakası olmuştur. HUS, basitçe,   olabilir mi?] diye kendi kendilerine
       element çevrimlerine katılmalıdır.   Peki, mikroorganizmalar konusundaki   başta akut böbrek yetmezliği ve diğer   düşünseler, zaten sağlıklı beslenmeye
                                         reklamlara bu aşamada son verelim.   hastalıklardır. 2017 yılı baharında yine   devam ederler, vücut dirençleri yükselir
       Bitkiler fotosentez yaparken,                                        Almanya’da E. coli O157:H7 vakası ile   ve daha az hastalanırlar.
       karbondioksite gerek duyarlar. İnsanlar   İnsanlar tarafından bakıldığında   ABD’de ise, nörovirüs kaynaklı, toplu
       ve hayvanlar, solunum sırasında   mikroorganizmaların pek çok zararı   gıda zehirlenmesi görülmüştür.   Bir diğer deyiş ile gıda ve beslenme
       karbondioksit çıkarırlar. Çıkarılan bu   vardır. İnsanları, hayvanları ve bitkileri                   konusunda, ne amaçla söylendiği
       karbondioksit, bitkilerin gerek duyduğu   hasta yaparlar. Hastalığın ilerlemiş   • Patojenler, antibiyotiklere karşı direnç   anlaşılamayan saçma sapan ve tümüyle
       karbondioksit için yeterli değildir.   boyutu ölümdür. Bitkilerin ve hayvanların   kazandıkları için antibiyotiklerin altın   yanlış söylemlerin de, beslenme
       Mikroorganizmalar, burada devreye   hastalanması ve ölümü ekonomik   çağı bitmiştir. Probiyotikler, fekal   yetersizliğine/ yanlış beslenmeye yol
       girer. Ölmüş bütün biyolojik materyali   zarardır. Mikroorganizma kaynaklı insan   transplantasyon, sağlıklı beslenme ve   açacağını, bunun vücut direncini ve
       parçalayarak, eksik kalan karbondioksiti   hastalanmaları ve ölümlerine, hümanist   spor, kişisel bağışıklığı güçlendirmeye   bağışıklığını düşüreceğini, sonuçta
       bitkilerin kullanımına sunarlar.   bakış ile kapitalist sistem bakışı çok   yardımcı olur ancak, patojenlere karşı   her türlü hastalığa kapının açılacağı
                                         farklıdır. Kapitalist ekonomiler, her türlü   mutlak bir bağışıklık bugün için söz   anlamına geldiğini anlamak için, felsefe
       Yeryüzünden tüm mikroorganizmaları   kaynağa dayalı olarak, insan iş gücündeki   konusu değildir.     kulüplerine üye olmak ya da felsefe
       yok edersek, bu döngü kırılır. Bitkiler   kayıpları, ekonomik kayıp olarak görüyor.                   üzerinde doktora yapmaya gerek yoktur.
       için yeterli karbondioksit olmayınca bitki   Örneğin, [gıda kaynaklı toplu zehirlenmede  • İklim değişikliği yadsınamaz. Buna göre,   Sevgiyle,
       varlığı, azalmaya başlar. Bitki ile beslenen   şu kadar kişi hastanelik oldu, şu kadar kişi   tarımsal üretim de, zorunlu olarak şekil
       hayvanlar, açlığa bağlı olarak ölmeye   öldü. Bunun, ekonomiye zararı şu kadar $   değiştirecektir. Mikroorganizmaların, bu
       başlarlar ve yaklaşık 40 yıl içinde tüm   / € şeklindedir].          değişime çok kolay ayak uyduracakları
   1   2   3   4   5   6   7   8   9