Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Bilim insanları tarafından yapılan bir çalışma, kokulu mumlar, difüzörler ve iç mekan spreyleri gibi kokulu ürünlerin iç mekan havasının kimyasal bileşimini değiştirdiğini ve onu sokaktaki araba egzoz dumanı kadar kirlettiğini göstermiştir. Böyle bir havayı solumak sağlığımız üzerinde ciddi bir etkiye sahip olabilir. Aromaterapinin bir yandan yararlı ama diğer yandan tehlikeli bir şey olduğu ortaya çıktı….

“Hava kirliliği” ifadesini çoğunlukla endüstriyel emisyonlar, araba egzoz dumanları ve kömür ve petrol gibi fosil yakıtların yakılması ile ilişkilendiririz. Temel olarak, dışarıda, yani evlerimizin dışında olan her şey. Ancak iç mekan havasının da kirliliğe maruz kaldığı ve kendi eylemlerimizden kaynaklandığı ortaya çıktı. Örneğin, kokulu, yanıcı olmayan mumlar gibi görünüşte zararsız ürünler kullanarak bileşimini değiştirebiliriz.

“Nefes almayın!”: kokulu ürünler ciğerlerimize nasıl zarar veriyor?
Kokulu mumlar, difüzörler ve diğer ürünler, insanların evlerinde rahat ve konforlu bir atmosfer yaratmaya giderek daha fazla ilgi duymasıyla popülerlik kazanmaya başladı. Rahatlama ve ruh halini iyileştirme arayışında olan birçok insan, iç mekanlarda özel bir ruh hali yaratmak için kokular kullanmaya başladı.

Buna ek olarak, aromaterapinin popülaritesi de rol oynamıştır: insanlar stresi azaltmak ve genel refahlarını iyileştirmek için giderek daha fazla doğal yollar aramaktadır. Ancak, bildiğimiz gibi, her madalyonun iki yüzü vardır ve tüm avantajlarına rağmen, bu ürünlerin çok ciddi dezavantajları da vardır.

ABD’li bilim insanları kokulu mumların güvenliğini değerlendirmek amacıyla, mekanik olarak havalandırılan bir odada balmumu mumlar ısıtıldığında açığa çıkan bir nanometre boyutuna kadar nanopartiküllerin konsantrasyonuna ilişkin ayrıntılı ölçümler yaptılar. Yeni nanopartiküllerin oluşumunun, bitki ve otlar gibi maddelerin kokusunu belirleyen aromatik maddeler olan terpenler tarafından başlatıldığını daha önceki çalışmalardan zaten biliyorlardı. Bu bileşikler eriyikten salınmakta ve oda havasındaki ozonla (O3) reaksiyona girmektedir.

Ayrıca, terpen içeren bir temizlik ürünüyle yerleri silmek, narenciye kokulu bir oda spreyi kullanmak veya deodorant gibi kokulu kişisel bakım ürünleri uygulamak gibi işlemlerin oda havasına kısa süreli terpen salınımına neden olduğu bulunmuştur. Yeni bir araştırmada, yazarlar kokulu mumu ısıtmanın havaya daha fazla yeni parçacık, özellikle de 100 nanometreden daha küçük olanların salındığını buldular. Bunun sonucunda atmosferdeki nanopartikül konsantrasyonu santimetreküp başına bir milyondan fazla partiküle ulaştı.

Bu arada bilim insanları kokusuz mumu ısıttıklarında önemli bir terpen emisyonu tespit etmediler. Bu nanopartiküller çok küçük boyutları sayesinde akciğerlerin derinliklerine kolayca nüfuz edebiliyor, hücreler arasında seyahat edebiliyor ve kan dolaşımına girerek beyin gibi organlara ulaşabiliyor. Sonuçları ise vahim: Bu tür partiküllere uzun süre maruz kalmak vücutta iltihabi süreçlerin yanı sıra doku hasarı ve bağışıklık sisteminin bozulması gibi daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu durum özellikle astım veya kronik bronşit gibi solunum yolu rahatsızlıkları olan kişiler için geçerlidir.

 Kaynak: https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.estlett.4c00986