Arkeoloji
Cüzzam, Kıtalararası Yolculuğa Avrupa’dan Önce Başlamış
örneklerin birbirine genetik olarak son derece benzer olması. Bu durum, bakterinin kısa bir sürede kıta genelinde yayılmış olabileceğini düşündürüyor.
Araştırma sırasında ayrıca bu bakterinin, insanları enfekte etmeye devam eden çok eski soy hatlarına ait olduğu da ortaya çıktı. Yaklaşık 9.000 yıl önce diğer mikobakteri türlerinden ayrılmış olan bu soyun, bugün bile dolaşımda olması Amerika’daki mikrobiyal çeşitliliğin düşündüğümüzden çok daha zengin ve eski olabileceğini gösteriyor. Üstelik bazı genetik izler, 19. yüzyılda Amerika’dan İngiltere’ye taşındığı düşünülen bir bakteri suşunun, zamanla Britanya Adaları’nda hayvanlar arasında yayılmış olabileceğine işaret ediyor. Bu durum, cüzzamın sadece insanlar arasında değil, hayvanlar üzerinden de kıtalar arası yolculuk yapabildiğini gösteren önemli bir bulgu niteliğindedir.
Araştırma sadece bilimsel açıdan değil, etik ve kültürel sorumluluklar bakımından da özenli biçimde yürütüldü. Amerika’daki yerli topluluklarla sıkı işbirliği içinde gerçekleştirilen çalışma boyunca, antik kalıntıların kullanımı, verilerin paylaşımı ve sonuçların yorumlanması süreçlerinde toplulukların görüşleri alındı. Kalıntılar istendiğinde geri iade edildi ve elde edilen bilgiler, özel tasarlanmış, topluluklara saygılı veri platformları aracılığıyla paylaşıldı.
Institut Pasteur’daki Mikrobiyal Paleogenomik Laboratuvarı’nın başkanı Dr. Nicolás Rascovan, bu araştırmanın sadece cüzzamın tarihini değil, bulaşıcı hastalıkların evrimsel yolculuğunu da yeniden düşünmemizi sağladığını belirtiyor. Antik DNA’nın modern bilimle buluşması, geçmişteki patojenlerin nasıl evrildiğini ve bugün hâlâ nasıl etkili olabildiklerini anlamamıza yardımcı oluyor. Elde edilen bu bulgular, mikrobiyal evrim, insan-hayvan etkileşimleri ve bulaşıcı hastalıkların küresel hareketliliği açısından yeni araştırmalara kapı aralıyor. Tüm bu veriler ışığında artık cüzzamın Amerika kıtasındaki geçmişine yalnızca Avrupa merkezli bir bakış açısıyla yaklaşmak mümkün değil; bu hastalık, kıtanın yerli halkları arasında binlerce yıl öncesine uzanan yerel bir gerçeklik olarak tarih sahnesinde çok daha derin bir yer ediyor.
Yazar: Saliha Kaygısız
- Maria Lopopolo, Charlotte Avanzi, Sebastian Duchene, Pierre Luisi, Alida de Flamingh, Gabriel Yaxal Ponce-Soto, Gaetan Tressieres, Sarah Neumeyer, Frédéric Lemoine, Elizabeth A. Nelson, Miren Iraeta-Orbegozo, Jerome S. Cybulski, Joycelynn Mitchell, Vilma T. Marks, Linda B. Adams, John Lindo, Michael DeGiorgio, Nery Ortiz, Carlos Wiens, Juri Hiebert, Alexandro Bonifaz, Griselda Montes de Oca, Vanessa Paredes-Solis, Carlos Franco-Paredes, Lucio Vera-Cabrera, José G. Pereira Brunelli, Mary Jackson, John S. Spencer, Claudio G. Salgado, Xiang-Yang Han, Camron M. Pearce, Alaine K. Warren, Patricia S. Rosa, Amanda J. de Finardi, Andréa de FF Belone, Cynthia Ferreira, Philip N. Suffys, Amanda N. Brum Fontes, Sidra EG Vasconcellos, Roxane Schaub, Pierre Couppié, Kinan Drak Alsibai, Rigoberto Hernández-Castro, Mayra Silva Miranda, Iris Estrada-Garcia, Fermin Jurado-Santacruz, Ludovic Orlando, Hannes Schroeder, Lluis Quintana-Murci, Mariano Del Papa, Ramanuj Lahiri, Ripan S. Malhi, Simon Rasmussen, Nicolás Rascovan. Amerika'daki Avrupa öncesi temas cüzzamı ve mevcut kalıcılığı . Bilim , 2025; DOI: 10.1126/science.adu7144
2. Pasteur Enstitüsü. (2025, 29 Mayıs). Cüzzam, Avrupalıların gelişinden çok önce Amerika'da vardı. ScienceDaily . 30 Mayıs 2025'te www.sciencedaily.com adresinden alındı / releases / 2025 / 05 / 250529155423.htm