Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Balikta bayatlama Balik diyetimizde yer almasi gereken onemli bir protein kaynagidir. Omega kaynagi olusu, coklu doymamis yag asitleri icermesi (EPA, DHA gibi) nedeniyle tuketmemiz gereken bir besindir. Bu yag asitleri ozellikle cocuklarin beyin gelisimi icin onemlidir. Ayrica iyot, selenyum gibi balık ve diğer deniz ürünlerinde bol miktarda bulunan mineraller, bu besinlerin dışındaki besinlerin çoğunda çok az miktarlarda bulunurlar. Baligin icerdigi diger mineraller arasinda Fosfor, magnezyum ve çinko da yer almakta olup bu minerallerin günlük gereksinmelerinin karşılanmasında onemlidir. Peki her balik faydali midir? Balik alirken nelere dikkat etmeliyiz?

Balikta en buyuk oncelik tazeliktir hepimiz icin. Baligin gozlerinin icine bakip yeterince parlak mi , solungaclarinin ici kirmizi mi diye anlamaya calisiriz. Bi de balikciya onaylatiriz tazeligini, her zaman aldigimiz yerse bir de guveniriz aliriz. Eve goturur afiyetle yeriz. Yedikten birkac saat sonra bi zehirlenme belirtisi gostermiyorsak balik tazeymis diyebiliriz. Peki zehirlenme olayi nasil oluyor? Mikrobiyolojik; uygunsuz kosullarda bekletilen balik mikroorganizma uremesi icin cazip hal alir. Cok sayidaki mikroorganizmalar mikrobiyolojik bozulmaya neden olur. Baligin koku ve tadi degisir. Pisen balikta bu tat degisimini anlamak zor olabilir. Histamin; baligin bunyesinde hali hazirda var olan histidin aminoasidi mikrobiyolojik bozulma sonrasi dekarboksilasyon olayi ile histamine donusur. Histamin bir biyojen amindir. Mikrobiyolojik bozulma ne kadar artarsa histamin olusumu o kadar tesvik edilmis olur.

Balikta histamjn artisi insanlarda bazi alerjik reaksiyonlara ve hatta zehirkenmeye neden olur. Histamin miktari su urunleri mikrobiyolojik kriterler tebligine gore 200 mg/kg limit degeri verilmistir. Bu bozulma kimyasal bir bozulmadir. Tvb-n;( ucucu bazik azot) balikta bozulmanin artmasiyla amino asitler, aminler, organik asitler ve organik bazlarin dekarboksilasyonu sonucu ucucu bazlar olusur ve balikta kotu koku ve ransit tada sebep olur. Agir metaller; petrol atiklari , tenekeler, fabrika atiklari deniz diplerinde birikir ve baliklara besin yoluyla gecerek vucutlarinda birikir. Kirli denizlerdeki bu baliklar bizim soframiza geldiginde ise bu agir metaller bizim vucudumuzda birikerek zehirlenmelere ,uzun vadede ise kansere ve cocuklarimiza gececek olursa otizme neden olabilirler. Sonuc olarak baliktaki faydali ogeleri almak kadar zararli olanlari da almamak onemlidir. Baligin guvenilirligini tam olarak anlamak yine analizlerle mumkundur.