Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Japonya’daki Kobe Üniversitesi’nden bilim insanları, kabakgiller ailesine ait bitkilerin neden topraktaki zararlı kirleticileri meyvelerine kadar taşıdığını çözdü. Bu keşif hem gıda güvenliği hem de çevre sağlığı açısından yeni bir dönemin kapısını aralıyor.

Kabakgillerin Kirli Sırrı: Toprak Zehrini Meyveye Taşıyan Protein

Kabak, salatalık, kavun ve balkabağı gibi bitkiler, kirli topraklarda yetiştirildiklerinde ağır metaller ve organik kirleticiler gibi zararlı maddeleri meyvelerinde biriktiriyor. Fakat bu olayın neden sadece kabakgillerde görüldüğü uzun süre gizemini korumuştu.

Kobe Üniversitesi’nden Dr. Hideyuki Inui ve ekibi, bu sır perdesini araladı. Araştırma sonucunda, kabakgillerin dokularında bulunan özel bir taşıyıcı proteinin, kirleticileri özsu aracılığıyla bitkinin tümüne yaydığı ortaya çıktı.
Araştırmacılar, bazı bitkilerde bu proteinin özsuya salındığını, bazılarında ise hücre içinde kaldığını tespit etti. Küçük bir amino asit farkı, bu proteinin bitki içinde hareket edip etmeyeceğini belirliyordu.

Ekip, bu proteini tütün bitkisine aktararak teorilerini test etti. Sonuçlar şaşırtıcıydı: tütün de aynı şekilde kirleticileri taşımaya başladı. Bu, mekanizmanın doğruluğunu kanıtladı.

 Güvenli Tarım İçin Yeni Umut: Genetik Mühendisliğin Gücü

Araştırmacılara göre, bu keşif yalnızca riskleri ortaya koymakla kalmıyor; aynı zamanda çözümün de anahtarını sunuyor.
Proteinlerin yapısı genetik olarak değiştirildiğinde, bitkilerin kirleticileri meyvelerine taşımaması sağlanabilir. Bu da gelecekte daha güvenli gıda üretimi anlamına geliyor.

Dr. Inui, “Bu proteinlerin davranışını kontrol edebilirsek hem kirletici taşımayan hem de insan sağlığı açısından güvenli bitkiler yetiştirmek mümkün olacak,” diyor.
Ayrıca, bu mekanizma sayesinde bitkiler sadece temiz gıda üretmekle kalmayıp, kirli toprakları arındıran doğal süngerler hâline de gelebilir.

 Doğa, Kendi Tedavisini Sunuyor: Bitkilerle Toprak Temizliği

Bu keşif, doğanın karmaşık yapısına dair büyüleyici bir örnek sunuyor.
Dr. Inui’nin ekibi, kirleticileri emme kapasitesi yüksek bitkilerin çevresel temizlikte kullanılabileceğini öne sürüyor. Böylece bazı türler, biyolojik arıtıcılar gibi davranarak toksik toprakları arındırabilir.

Gelecekte bu araştırma hem biyoteknoloji hem de sürdürülebilir tarım alanında çığır açabilir. Belki de yarının tarımı, doğanın kendi zekâsını kullanarak hem sağlıklı ürünler yetiştirecek hem de gezegenimizi temizleyecek.

Yazar: Saliha Kaygısız

REFERANSLAR:

1. Minami Yoshida, Mizuki Suwa, Daito Eto, Aya Iwabuchi, Ryouhei Yoshihara, Kenichi Ikeda, Hideyuki Inui. Extracellular secretion of major latex-like proteins related to the accumulation of the hydrophobic pollutants dieldrin and dioxins in Cucurbita pepo. Plant Physiology and Biochemistry, 2025; 229: 110612 DOI: 10.1016/j.plaphy.2025.110612

2. Kobe University. (2025, October 30). Your pumpkin might be hiding a toxic secret. ScienceDaily. Retrieved November 2, 2025 from www.sciencedaily.com/releases/2025/10/251030075117.htm