Beslenme
EMZİREN ANNE NASIL BESLENMELİ?
9 ay boyunca bugünü bekleyen, midesi bulanan, ayaklarına ve bacaklarına kramplar giren, istediği gibi yatamayan ve hamileliğin son dönemlerinde neredeyse hiç uyuyamayan annenin çektiği sıkıntıların büyük bir kısmı o minik mucizeyi kucağına aldığında sona eriyor. Aslında sıkıntılar bitmiyor da sadece katlanılabilir boyuta geliyor. Öyle değil mi anneler?
Çünkü bedeninle alakalı sıkıntıların hala geçmedi. Şimdi de dikiş yerlerin acıyor, emzirmeye çalışıyorsun ama bir türlü olmuyor. Göğsün acıyor, çocuğu tutmayı bile daha tam kavrayamadın. Evet, çok haklısın bunların hepsi şu an senin için çok büyük sıkıntılar ama geçecek. Emzirmeyi, bebeğini doyurmayı, tutmayı öğreneceksin. Ona sarılmayı, dokunmayı, kucaklamayı ve belki de en önemlisi onu sevmeyi öğreneceksin.
Tabi bu noktada sana destek olmak isteyen ama bunu yanlış yollarla yapan kişiler de olacak. Daha hastanedeyken başlayacaklar; “Bu çocuk aç! Doymuyor bu çocuk! Sütün geldi mi? Kucağına alma, sen böyle yaparsan hemen kucağa alıştırırsın. Bak sonra çok çekersin, demedi deme” gibi cümlelerle karşılaşacaksın. Daha doğum yapalı 3 saat bile olmadan “Karnın hiç inmemiş senin. Ne zaman inermiş karnın? Sanki bebek hala orda gibi” yorumlarıyla aklın kurcalanacak. Bu soruların bir sonu yok maalesef ama sen bil ki o karnın da inecek, o bebek de emecek, o kilolar da gidecek. Sen bu kiloyu 1 günde değil, 9 ay boyunca yavaş yavaş aldın ve verirken de doğru bir şekilde beslenerek, sütüne zarar vermeden belki 9 ay bile sürmeden verebileceksin.
İlk 6 ay önceliğimiz senin sütün. Yanlış uygulayacağın beslenme şekilleri süt üretimini azaltabilir hatta kesilmesine neden olabilir. 6 ay zayıflamak için herhangi bir rejim uygulanması doğru değil fakat sen bu süreçte hiç kilo vermeyeceğini düşünme. Çünkü sağlıklı beslendiğinde şişliğinin, ödeminin ve senin olmayan kiloların gittiğini göreceksin. Emziren annelerin en büyük yanlışı; sütünün artması için (yine etrafın baskısı sonucu) bol şekerli kompostolar, tatlılar gibi çok yüksek kalorili besinler tercih edilmesi. Halbuki sütünü arttırmak için bunlara hiç ihtiyacın yok. Gel sana nelere ihtiyacın olduğunu anlatayım.
Yeterli su tüketimi
Su süt yapımında en önemli unsurdur. Günlük 3 litre su mutlaka tüketmelisin. 8-12 bardak olarak da hesap edebilirsin. Bunu sadece içtiğin su olarak düşünme. Şekersiz komposto, süt, ayran gibi içeceklerle de sıvı ihtiyacının bir kısmını karşılayabilirsin. Sana ufak bir tavsiye; emzirirken mutlaka yanında suyun olsun. Merak etme emzirirken su içersen çocuğun ağzına su fışkırmaz. Bu saçma düşünceyi daha önce hiç duymadıysan gerçekten çok şanslısın.
Yeterli kalori alımı
Sağlıklı bir anne günde ortalama 700-800 ml süt salgılar. Bu sütü üretmek için harcadığı kalori ortalama 750 kaloridir. Yani bu dönemde annelerin almaları gereken kalori miktarları artar. Beslenmene 300-500 kalori ek yapılması gerekirken geriye kalan 250 kaloriyi gebelikten kazandığın depolardan harcarsın. Yani bu dönemde emzirerek gebelik kilolarını verebilirsin. Ama çabuk sevinme; öyle bir anda bütün kilolar gitmez tabi ki. Ayda 2 kilo ağırlık kaybı en güzeli. Fazlası yukarıda anlattığım gibi zararlı olabilir. Günlük aldığın kalori miktarı 1800’den az olmamalı.
Yeterli protein alımı
Protein ihtiyacını karşılamak bebeğin gelişimi için çok önemli. Günlük beslenmene mutlaka 1 kâse yoğurt, 1 su bardağı kefir ya da süt ve 1 adet yumurta eklemelisin. Kırmızı et, kurubaklagil, tavuk ve balık eti mutlaka tüketmen gerekenler arasında.
Yeterli yağ alımı
Bazı anneler “Ne kadar yağlı beslenirsem sütüm de o kadar yağlı olur” gibi düşünebiliyor. Fakat yapılan araştırmalar annenin diyet düzeninin sütündeki yağ ve kalori değerini etkilemediğini gösteriyor. İyi haber şu ki; tükettiğin yağ tipine göre sütündeki yağ tipi de değişiyor. Yani sen zeytinyağı, fındık, ceviz gibi çoklu doymamış yağ asitlerinden zengin beslendiğinde bunlar sütüne de geçerek bebeğinin beyin ve organ gelişimine, görme fonksiyonlarına katkıda bulunmuş olacaksın.
Kısacası eğer yeterli ve dengeli beslenirsen sütün daha verimli olur. Kendine zaman ayır. Yemek yemek için kendine fırsat tanı. Bu hayatta önemli olduğunu sakın unutma. Sen iyi olduğunda bebeğin de iyi olacak bunu da asla aklından çıkarma.
Uzman Diyetisyen Banu YILMAZ